ĐÔI NÉT VỀ CHÙA THANH QUANG
Các ngôi chùa làng Thanh Thủy Thượng hầu hết được xây dựng ở ranh giới giữa hai làng: vừa như là những cột mốc, vừa mang sắc thái tâm linh che chở cho con dân trong làng được an lạc. Nhưng đặc biệt chùa Thanh Quang nằm ở giữa trung tâm làng, lại ở trong tổng thể hệ thống đình làng TTT.
Theo các vị cao niên trong làng kể lại rằng: Tuy nhà nước phong kiến chính thức công nhận làng TTT là đơn vị hành chánh cấp cơ sở từ thời Cảnh Hưng (1740- 1778 ) nhưng ruộng đất vẫn còn làm chung với làng Thanh Thủy Chánh. Đến thời Gia Long mới được chính thức phân chia ruộng đất. Do hai làng chưa thống nhất quan điểm phân chia điền thổ nên nhà nước phong kiến chỉ mới tạm phân cấp. Dù vậy sau đó hai làng tiếp tục tranh tụng, cứ liên tục kiện nhau ra cửa quan.
Đến thời Tự Đức, nhà vua có ý định xây lăng mộ vua ở dãy Tam Sơn. Để tiến hành, Tự Đức đã phái nhiều thầy phong thủy về ở lại tại TTT để tìm long mạch. Biết các thầy phong thủy do vua cử về là những người tài giỏi, làng đã tiếp cận và xin chỉ cho cách làm thế nào để an cư lạc nghiệp, không còn tranh tụng, để thì giờ vào việc làm ăn. Các thầy phong thủy sau khi khảo sát địa cuộc của làng đã bày cho dân làng một cách là xây dựng một ngôi chùa bên cạnh đình làng .
Chùa Thanh Quang được làng xây dựng từ thời Tự Đức. Đầu tiên chỉ là một ngôi nhà rường ba gian hai chái. Năm 1946 kháng chiến chống Pháp bùng nổ, với chủ trương “Tiêu thổ kháng chiến” chùa Thanh Quang được tháo gở cất dấu. Sau khi hòa bình lập lại, năm 1957 cùng với việc xây dựng hệ thống đình làng, chùa Thanh Quang cũng được xây dựng tồn tại đến ngày hôm nay. Để ghi dấu đây là cửa Từ Bi, nơi đất lành chim đậu của chốn Thiền Môn, người xưa đã để lại đôi câu đối trước cổng Tam quan:
TRÌ QUẢNG PHÓNG SANH NGƯ TỰ TẠI
THỤ THƯỜNG KẾT QUẢ ĐIỂU QUY Y
Phùng Giáo dịch:
Cá phóng sinh tung tăng hồ ao lớn,
Chim quay về mùa quả chín trên cây.
Năm 1958 khuôn hội Thanh Quang được thành lập quy tụ những hội viên ở quanh chùa. Khuôn trưởng là bác Lê Quý Giác , sau đó là bác Lê Bá Lan.
Mùa hè năm 1959 thầy giáo Nguyễn Thanh Túy dạy lớp Năm trường TTT (lớp Một bây giờ), cứ những chiều chủ nhật thầy rủ học sinh của mình đến chùa Thanh Quang để sinh hoạt. Những đoàn sinh đầu tiên ấy có Phùng Giáo, Ngô Viết Tá, Ngô Viết Trợ, Lê Viết Sinh, Nguyễn Thanh Cái…
Sau đó có các anh chị lớn đến sinh hoạt như Lê Quý Dẫn cùng các con: Lê Thị Từ, Lê Quý Ngưu, anh Lê Viết Nguyện ( tức Quyến) cùng các con Lê Viết Tiếp, Lê Viết Chiêm, Lê Thị Mỹ..Bác Lê Viết Tương cùng các con Lê Thi Hải, lê Thị Hà …
Ngày 20-7-1959 Tỉnh hội Phật giáo Thừa Thiên Huế phúc đáp văn thư số 524/PG/TTH chấp nhận nguyện vọng xin thành lập Khuôn hội.
Khuôn hội Thanh Quang được chính thức thành lập ngày 27-3-1960 tức là ngày 01-3 Canh Tý (PL2504) gồm có khuôn trưởng bác Lê Viết Hối, khuôn phó bác Ngô Hữu Oánh, thư ký bác Lê Quý Dẫn, Thủ quỹ bác Lê Bá Tuyến cùng 23 hội viên.
Cũng trong thời gian này các anh chị lần lượt đến tham gia sinh hoạt ngày càng đông : anh Lê Bá Đạt, Lê Thúc Mãn, Phùng Hữu Hạt, Lê Viết Dược, Lê Viết Lội, Ngô Thị Hường, Lê Thị Nguyện, Ngô Thị Sen, Phan Luyện, Lê Thị Bày, Lê Thị Tuyết A, Phùng Hữu Luyện, Phạm Thị Cho, Lê Thị A , Ngô Văn Phố, Phan Đê, Phạm Yên, Lê Bá Đoàn, Lê Thúc Tiến,Lê Thị Úy, Lê Thị Tình, Lê Thị Nhồng, Lê Viết Mít, Nguyễn Thanh Nê, Lê Thúc Diễn, Nguyễn Diên Hóa, Ngô Văn Hồng, Lê Bá Bánh…
Đàu năm 1960 thầy giáo Nguyễn Thanh Túy nghỉ sinh hoạt do có lệnh động viên đi lính.
Ngày 30.5.1960 Gia Đình Phật Tử Thanh Quang thàng lập với Ban Huynh trưởng đầu tiên :
Gia trưởng : Bác Nguyên Lợi Lê Viết Me .
Liên Đoàn trưởng nam : Nguyên Thống Lê Quý Dẫn.
Liên Đoàn trưởng nữ: Nguyên Tổng Lê Thị Nguyện.
Thư ký: Nguyên Dẫn Lê Viết Nguyện.
Đoàn Thiếu nam: Nguyên Siêu Lê Thúc Mãn (ĐT), Nguyên Thành Phùng Hữu Hạt (ĐP), Nguyên Ích Phan Luyện (ĐP).
Đoàn Thiếu Nữ : Lê Thi Bày (ĐT), Nguyên Cẩn Phạm Thị Cho (ĐP).
Đoàn Oanh Vũ nam : Nguyên Truyền Lê Viết Dược (ĐT), Nguyên Xiễn Lê Viết Lội (ĐP).
Đoàn Oanh Vũ nữ : Nguyên Kĩnh Ngô Thị Hường (ĐT), Nguyên Thành Ngô Thị Sen (ĐP).
Cuối năm 1962 bác Gia trưởng Lê Viết Me bị bệnh xin nghỉ, bác Lê Viết Hướng (tức Tương) làm Gia trưởng.
Các anh chị Huynh trưởng được theo học các khóa huấn luyện Huynh trưởng trong thời kỳ này : Anh Nguyên Xiễn Lê Viết Lội tham dự trại huấn luyện Bổ túc Tử Dung năm 1961 tại Thần Phù, Nguyên Ích dự trại Lộc Uyển 7/65 tại Diệu Đế, Lê Thị Bày dự trại A Dục 7/65 tại Diệu Đế, Lê Thúc Mãn dự trại A Dục 8/65 tại Từ Đàm.
Từ năm 1966 là giai đoạn Phật giáo đấu tranh chống chế độ Thiệu Kỳ, chính quyền địa phương không cho Khuôn hội và GĐPT sinh hoạt tại chùa làng nữa. Các bác trong Khuôn hội Thanh Quang phải tìm nơi sinh hoạt mới : xây dựng chùa Kim Sơn.
Sau khi Khuôn hội và GĐPT chuyển lên chùa Kim Sơn, từ năm 1969 đến nay chùa Thanh Quang trở lại vị trí chùa làng: do ban Khánh tiết làng trực tiếp quản lý. Ban Khánh tiết đã vận động một vài đạo hữu hàng ngày đến lo việc hương hoa, thỉnh chuông sớm chiều.
Nguyên Tri NGÔ VĂN PHỐ
0 Comments:
Post a Comment