Trong lễ cưới ở làng Thanh Thủy Thượng, người chủ hôn có nhiệm vụ dẫn dắt chương trình và là người trực tiếp thực hiện lễ cúng Tơ Hồng. Vì thế, nắm được cụ thể các bước thực hiện trong lễ thành hôn, người chủ hôn sẽ thuận lợi trong việc điều hành hôn lễ, góp phần tác thành hạnh phúc cho đôi uyên ương mới chắp cánh vào đời.
Chuẩn bị đi đón dâu:
Chủ hôn kiểm tra lại lễ vật: mâm cau trầu đã có vôi, dao chưa, rượu lễ thế nào (mua rượu lò để an tâm uống), xem có đủ 15 miếng cau trầu lễ chưa. Đến giờ đi đón dâu, phân công các cháu bưng lễ vật.
Đến nhà gái:
Khi đến gần nhà gái, chủ hôn cho dừng lại, cử người sắp xếp lại đội ngũ. Chủ hôn cùng với người bưng khay cau trầu và người che lọng vào trình giờ. Vào đến nhà gái, Chủ hôn kiểm tra lại cau trầu , rót 2 ly rượu. xong thưa với nhà gái: “ Thưa họ nhà gái, giờ tốt đã đến, theo thống nhất của hai gia đình, nhà trai chúng tôi trình giờ, xin phép họ nhà gái cho chúng tôi được vào tiến hành hôn lễ”. Sau khi họ nhà gái nhất trí, chủ hôn mời rượu với đại diện họ nhà gái , rồi trở ra. Chú ý kiểm tra lại cau trầu rượu trước khi dẫn đoàn nhà trai vào.
Vào
trong nhà gái, Chủ hôn dừng lại tại bàn cúng lễ Tơ Hồng giữa trời mà nhà gái đã
chuẩn bị sẵn: hai ly để rót rượu, một dĩa để cau trầu hai đồ dùng để cắm đèn
sáp. Cho sắp đặt mâm cau trầu, hộp trầu rượu, cặp rượu, cặp đèn sáp để làm lễ
Tơ Hồng. Lễ vật còn lại cho đem vào đặt trước bàn thờ Phật để làm lễ Cầu an.
Hai Họ đứng hai bên trước bàn lễ Tơ hồng.
+ Chủ hôn: “ Thưa hai Họ, qua quá trình tìm hiểu, hai cháu ….và …đã
thống nhất cùng nhau kết duyên thành vợ chồng, chung tay xây dựng hạnh phúc.
Được sự nhất trí của hai gia đình, hôm nay hai Họ chúng ta có mặt tại đây để
chứng kiến lễ thành hôn của hai cháu. Tất cả quy trình lễ Thành hôn đã được hai
gia đình thống nhất trong lễ Giao ngôn. Hôm nay tôi được thay mặt họ nhà trai
làm lễ Tơ Hồng. Xin hai Họ cử hai người phụ giúp cho tôi”.
+
Chủ hôn mở cặp đèn sáp giao cho hai phụ tá cắm vào ly
+ Chủ hôn lấy cặp rượu chia hai cho hai phụ tá mở nắp sẵn.
+ Chủ hôn lấy 1 lá trầu dùng dao chia đôi từ cuống lên đầu ngọn (đừng cắt rời).
lấy vôi quẹt vào đầu lá trầu rồi đặt xuống dĩa. Ngắt một trái cau, dùng dao cắt
bỏ đầu rồi chia đôi, đặt trên lá trầu.
+ Chủ hôn cho hai phụ tá bưng đèn sáp chụm hai đầu lại với nhau để chủ hôn đốt
đèn.
+ Chủ hôn thắp 6 cây hương ( Ba cây cắm vào lư hương) ba cây còn lại để trên
dĩa cau trầu, Chủ hôn đứng trang nghiêm trước bàn lễ, vái bốn vái, cầm 3 cây
hương..
+ Chủ hôn quỳ xuống nâng hương ngang trán khấn:
“Kính lạy Ông Tơ Bà Nguyệt. Chư vị Sơn thần Thổ địa. Chư vị nội gia viên
trạch, Ngoại gia cư viên. Hôm nay là ngày … tháng … năm …, Tại số ………. Chúng tôi thiết lễ Tơ Hồng để cáo
trời đất và ông Tơ Bà Nguyệt chứng giám
lễ thành hôn của hai cháu:
Cháu ….. con ông …..
và bà……………………. ở tại:……………………… ,
Kết duyên cùng: …. con ông…….và
bà …….. ở tại số ……………………
Nguyện cầu Trời đất, Ông Tơ Bà Nguyệt kết tóc xe duyên cho hai cháu trăm năm
hạnh phúc. Đa tử đa tôn đa phú quý, đắc tài đắc lộc đắc vinh hoa.”
+ Chủ hôn cắm hương, lạy bốn lạy. Xong nghi lễ khấn nguyện, đến nghi lễ dâng
rượu thực hiện theo “tam tuần bát bái”:
Bước
qua một bước. Cho 2 phụ tá cùng rót 1/3 ly rượu lần 1.
+ Chủ hôn vào lạy hai lạy lần nhất. Bước qua một bước. Cho rót rượu lần 2.
+
Chủ hôn vào lạy hai lạy lần hai. Bước qua một bước. Cho rót rượu lần 3.
+
Chủ hôn vào lạy bốn lạy lần ba. Kết thúc lễ dâng rượu.
+ Chủ hôn mời 2 ông thông gia vào lạy 4 lạy.
+ Chủ hôn mời 2 bà thông gia vào lạy 4 lạy.
+ Chủ hôn cho hai cháu vào vái bốn vái.
+ Bố mẹ nhà trai trao hoa con gái (đeo vàng) cho con dâu. Hai cháu trao hoa cho
nhau.
+ Chủ hôn vái tất, lật vài ngọn trầu, sau đó đưa rượu mời 2 ông thông gia, đưa
cau trầu mời hai bà thông gia. Hai phụ tá chụm hai cây đèn cho chủ hôn thổi tắt
cùng một lúc. Lễ Tơ Hồng kết thúc.
Lễ Cáo gia tiên nhà gái:
Bà con hai Họ vân tập trước bàn thờ gia tiên nhà gái. Chủ hôn mời một đại diện nhà trai giới thiệu họ nhà trai, mời một đại diện giới thiệu họ nhà gái. Chủ hôn kiểm tra lại khay cau trầu rượu lễ. Thưa: “ Thưa họ nhà gái, lễ vật thành hôn họ nhà trai chúng tôi đã chuẩn bị đủ, xin họ nhà gái nhận lễ để tiến hành cáo gia tiên”. Đại diện họ nhà gái nhận lễ rồi thắp hương cáo gia tiên. Hai ông thông gia làm lễ, đến hai bà, sau đó hai cháu. Nhà gái cho quà hai vợ chồng mới.
Lễ đón dâu:
Hai nhà ngồi uống nước một lúc, đến giờ xin dâu chủ hôn cho người mang khay cau trầu rượu ra, trình với hai Họ đã đến giờ đón dâu, xin mời họ nhà gái vui lòng tiển đưa cháu sang nhà trai và cùng chung vui với nhà trai.
Nhìn chung, tính cẩn trọng trong ngày cưới của làng TTT chủ yếu ở phần nghi lễ và cung cách hành xử. Nghi lễ có thể cử hành theo nghi thức Hằng thuận của Phật giáo (Lễ Phật cầu an, không làm lễ Tơ hồng), hoặc theo nghi lễ dân gian phổ thông với lễ Tơ hồng. Dù nghi lễ nào cũng tiến hành trong không khí trang nghiêm, thành kính . Trong hành xử, người TTT đối đáp nhẹ nhàng , lịch sự, không to tiếng, lý sự, sợ ảnh hưởng đến ngày vui của đôi uyên ương. Thông gia hai bên thường hỏi han nhau ân cần, thận trọng. Nếu có ý kiến bất đồng, chủ hôn tìm cách hòa giải để đôi bên cùng vui vẻ.
Xét về một mặt nào đó, đám cưới của người TTT nói riêng và của người Huế nói chung đều coi trọng phần nghi lễ nhưng vẫn giữ được nét đơn giản, không phô trương mà trang trọng, thân mật. Và đặc biệt là trong cưới hỏi, điều quan trọng nhất vẫn là cả hai Họ đều chú trọng việc xây dựng hạnh phúc của đôi uyên ương!
Nguyên Tri NGÔ VĂN PHỐ
0 Comments:
Post a Comment